WYPADEK SAMOCHODOWY ODPOWIEDZIALNOŚĆ KARNA
Nawet jeżeli na ogół przestrzegamy porządku prawnego, nie wchodzimy w żadne konflikty z prawem może dojść do sytuacji, w wyniku, której będzie nam grozić odpowiedzialność karna. Każdy z nas jest uczestnikiem ruchu drogowego zarówno jako pieszy jak i jako kierowca. Zatem każdy z nas może kiedyś doprowadzić do wypadku drogowego/samochodowego. Jest to przestępstwo, które można popełnić nieumyślnie i grozi nam za nie nawet kara pozbawienia wolności.
I. Co grozi za spowodowanie wypadku samochodowego?
Prawo karne przewiduje kilka różnych kategorii zdarzeń drogowych, za które możemy ponieść odpowiedzialność. Są to:
- Kolizja – czyli zdarzenie drogowe, w którym żaden człowiek nie poniósł uszczerbku na zdrowiu na okres powyżej 7 dni. W tym wypadku sprawca odpowiada za wykroczenie i zasadniczo grozi mu grzywna.
- Wypadek drogowy, w którym człowiek nie będący sprawcą poniósł uszczerbek na zdrowiu powyżej 7 dni. Zgodnie z art. 177 § 1 Kodeksu karnego grozi za to do 3 lat pozbawienia wolności.
- Wypadek drogowy, w którym człowiek niebędący sprawcą poniósł ciężki uszczerbek na zdrowiu lub zginął. Zgodnie z art. 177 § 2 Kodeksu karnego grozi za to od 6 miesięcy do 8 lat pozbawienia wolności
- Sprowadzenie katastrofy w ruchu lądowym. W tym wypadku zasady odpowiedzialności są uregulowane w art. 173 Kodeksu karnego i będą omówione w osobnym materiale.
II. Wypadek samochodowy a nietrzeźwość. Ucieczka z miejsca wypadku.
Opisane powyżej granicę kar ulegają znaczącej modyfikacji jeżeli sprawca wypadku był w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środków odurzających. To samo dotyczy ucieczki z miejsca wypadku.
Przy spowodowaniu wypadku, w którym ofiara poniosła uszczerbek na zdrowiu przekraczający 7 dni dolna granica zagrożenia karą ulega zwiększeniu o połowę, podobnie górna granica również jest zwiększana o połowę. W takiej sytuacji grozi zatem do 4 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności.
Od października 2023 r. drastycznie zaostrzono odpowiedzialność nietrzeźwych sprawców wypadków, z których doszło do ciężkiego uszczerbku na zdrowiu lub śmierci. Jest to bowiem traktowane jak najcięższe przestępstwa – zbrodnię. Jeżeli ofiara poniosła w takiej sytuacji ciężki uszczerbek na zdrowiu kara nie może być niższa niż 3 lata pozbawienia wolności, a jej górna granica jest ustalona jako dwukrotność czyli, aż 16 lat pozbawienia wolności.
Jeszcze gorzej wygląda sytuacja nietrzeźwego sprawcy wypadku, w którym doszło do śmierci człowieka. Dolna granica to 5 lat, a górna to 20 lat pozbawienia wolności.
III. Zakaz prowadzenia pojazdów za spowodowanie wypadku samochodowego
W przypadku skazania za spowodowanie wypadku samochodowego sąd może, orzec zakaz prowadzenia pojazdów. Czy ten środek karny zostanie zastosowany zależy od wszystkich okoliczności sprawy.
Jednakże jeśli sprawca wypadku był nietrzeźwy, sąd musi taki zakaz orzec. Co istotne, jeżeli w wyniku wypadku doszło do ciężkiego uszczerbku na zdrowiu lub śmierci zakaz będzie orzeczony dożywotnio.
IV. Kto jest winny spowodowania wypadku samochodowego?
Istotą tego typu postępowań jest ustalenie winnego spowodowania wypadku. W praktyce nie jest to takie proste. Nie wystarczy bowiem samo naruszenie zasad bezpieczeństwa w ruchu drogowym, żeby przypisać komuś odpowiedzialność karną za spowodowanie wypadku. Niezbędne jest jeszcze wykazanie, że owe naruszenie miało wpływ na zaistnienie wypadku. Przykładowo nawet jeżeli kierowca znacząco przekroczył prędkość, jednak to pieszy, w miejscu do tego nieprzeznaczonym nagle wtargnął pod pojazd, w taki sposób, że nawet gdyby kierowca jechał z bezpieczną prędkością nie mógłby uniknąć uderzenia w niego, to nie powinno mu zostać przypisane popełnienie przestępstwa spowodowania wypadku, a co najwyżej wykroczenie przekroczenia prędkości. Czasami z pozoru oczywista sytuacja, w rzeczywistości okazuje się znacznie bardziej złożona.
Co istotne ta zasada obowiązuje również wobec sprawców nietrzeźwych. Należy wykazać związek między sposobem jazdy pijanego kierowcy, a wypadkiem.
W praktyce bardzo częste są przypadki, że winnych wypadków jest więcej. Nierzadko również ofiara wypadku w mniejszym bądź większym stopniu przyczyniła się do jego powstania. Natomiast do przypisania odpowiedzialności karnej wystarczy nawet nieznaczne przyczynienie się do powstania wypadku.
V. Opinia biegłego w sprawach o wypadek samochodowy
W tego typu postępowania niemal zawsze prokurator i/lub sąd korzysta z pomocy biegłych sądowych z zakresu rekonstrukcji wypadków drogowych. Zadaniem takiego biegłego jest szczegółowe odtworzenie przebiegu zdarzenia, ze wskazaniem konkretnych zachowań uczestników ruchu, które miały wpływ na doprowadzenie do wypadku. Przykładowo biegły może określić, dokładne miejsce zdarzenia, prędkość pojazdu, moment podjęcia manewrów obronnych, czas reakcji itp.
Jest to kluczowy dowód w tego typu sprawach. Niezwykle istotne jest, aby był on przygotowany w sposób rzetelny i profesjonalny, a z tym bywa różnie. Analiza i ewentualne wytknięcie nieprawidłowości i błędów takiej opinii jest kwestią kluczową zarówno dla obrony jak i dla oskarżenia.
VI. Obrońca w sprawach o wypadek samochodowy
Jeżeli byłeś uczestnikiem wypadku samochodowego i policja chcę przypisać Ci za niego odpowiedzialność, pamiętaj, że emocje to najgorszy doradca. Nie musisz od razu przyznawać się do popełnienia przestępstwa. Twoim podstawowym prawem jako podejrzanego jest prawo do odmowy składania wyjaśnień. W wielu przypadkach warto z niego skorzystać i złożyć wyjaśnienia na późniejszym etapie, gdy emocje opadną i będziesz w stanie racjonalnie i spokojnie przeanalizować zdarzenie.
W postępowaniach o spowodowanie wypadku samochodowego racjonalna obrona może przeważyć o Twoim być, albo nie być. Pamiętaj, że konsekwencje tego nieumyślnego przestępstwa mogą być dla Ciebie wyjątkowo poważne. Dlatego warto korzystać w takich postępowaniach z pomocy doświadczonego obrońcy. Pomoże Ci on dobrać linię obrony najbardziej adekwatną do Twojej sytuacji, szczegółowo przeanalizuje materiał dowodowy, w tym zadba o to, aby opinia biegłego, która będzie dla Sądu stanowiła kluczowy dowód, była przygotowana w sposób możliwie najbardziej rzetelny. Wreszcie, zadba o to, aby ewentualna kara i środki karne było możliwie jak najbardziej łagodne.
Nasza kancelaria dysponuje bogatym doświadczeniem w postępowaniach o spowodowanie wypadków samochodowych. Reprezentujemy klientów na terenie całej Polski. Dlatego jeśli potrzebujesz pomocy w tego typu postępowaniu skontaktuj się z nami.
r.pr. Maciej Prostko
Inne treści związane z prawem karnym, które mogą Cię zainteresować:
ZATARCIE SKAZANIA A WYROK W ZAWIESZENIU
WARUNKOWE UMORZENIE POSTĘPOWANIA KARNEGO
NAMAWIANIE DO SAMOBÓJSTWA – ODPOWIEDZIALNOŚĆ KARNA
KRADZIEŻ DRZEWA Z LASU – CZY GROZI NAM ODPOWIEDZIALNOŚĆ ZA WYRĄBANIE DRZEWA W LESIE?
NARUSZENIE NIETYKALNOŚCI CIELESNEJ
SKRÓCENIE KARY OGRANICZENIA WOLNOŚCI
ROZPOWSZECHNIANIE NAGICH ZDJĘĆ LUB FILMÓW - ODPOWIEDZIALNOŚĆ KARNA
NIEZATRZYMANIE DO KONTROLI DROGOWEJ - PRZESTĘPSTWO I WYKROCZENIE
USTANOWIENIE OBROŃCY DLA ZATRZYMANEGO
WARUNKOWE PRZEDTERMINOWE ZWOLNIENIE
POSIADANIE NIEZNACZNEJ ILOŚCI NARKOTYKÓW - UMORZENIE POSTĘPOWANIA